Tính cạnh tranh của một doanh nghiệp tùy
thuộc vào lòng tin của khách hàng với sản phẩm hoặc dịch vụ được cung
cấp bởi doanh nghiệp đó. Do vậy, để khẳng định tính cạnh tranh của mình,
doanh nghiệp phải: (1) Ý thức được giá trị tuyệt đối của chữ tín trong
kinh doanh và (2) Phải xây dựng được khả năng để làm tốt cái gì mình
hứa.

Tính cạnh tranh được đo lường bởi giá trị thặng dư của sản
phẩm. Nói một cách khác, mức độ cạnh tranh là mức độ lợi nhuận của doanh
nghiệp. Khả năng cạnh tranh là khả năng làm giàu được trong kinh tế thị
trường. Một gánh bún riêu hay một quán cà phê vỉa hè có khách và làm ăn
có lãi là có tính cạnh tranh cao hơn một nhà hàng cao cấp ít khách làm
ăn không có lãi. Một thương hiệu có uy tín có thể bán sản phẩm giá cao
hơn sản phẩm cùng loại của một hãng khác chưa có uy tín bằng. Như vậy
tính cạnh tranh, hay nói một cách khác là khả năng sinh lợi trong kinh
doanh, không nhất thiết phải tùy thuộc vào mặt hàng nào, công nghệ nào
hay số vốn mà thực tế là trên độ tin cậy của người tiêu thụ mặt hàng
hoặc dịch vụ đó.


Để ý thức được giá trị tuyệt đối của chữ
tín trong kinh doanh, doanh nhân cần có tư duy dịch vụ. Nghĩa là phải
luôn đặt mình vào vị trí của người tiêu thụ và tự đánh giá sản phẩm của
mình một cách khách quan rên mặt giá trị tiện và lợi.

Nhiều mặt
hàng của chúng ta còn thiếu tính cạnh tranh vì mẫu mã không bắt mắt,
không tiện sử dụng, từ đó không tạo được lòng tin về nội dung (chất
lượng) của mặt hàng đó. Người tiêu dùng nhiều lúc phải loay hoay không
biết làm sao để mở một hộp dầu cù là, một gói bánh, một chai nước mắm
hay ngay cả một bao khăn lạnh chúng ta dùng hàng ngày. Một gói bánh đậu
phụng sản xuất tại Việt Nam với mẫu mã chuẩn bán được giá gấp đôi ở siêu
thị Mỹ so với cùng bánh đậu phụng dó với mẫu mã sơ sài bán trong một
siêu thị Việt Nam cũng tại Mỹ. Muốn làm tốt hơn cái bánh đậu phụng để
bán được giá cao hơn là chuyện đơn giản và không tốn kém bao nhiêu.

Để
có tính cạnh tranh cao, người tiêu thụ phải được thuyết phục để tin
rằng người sản xuất luôn luôn chu đáo nghĩ đến nhu cầu của họ và đã thỏa
mãn nhu cầu của họ xứng đáng với cái giá họ đã trả.

Để xây dựng
được khả năng làm được cái gì mình đã hứa, doanh nhân cần chủ động những
điều kiện nội tại và biết khai thác triệt để được những điều kiện đó.
Doanh nghiệp chỉ cần làm hay trong khả năng sẵn có và có thể có của mình
để chủ động được giá thành và giảm rủi ro sản xuất. Đó là tận dụng lợi
thế tương đối của mình. Nhiều doanh nghiệp biết tận dụng phế liệu sẵn có
để kinh doanh sản xuất có lãi. Rất nhiều doanh nhân Hồng Kông trong
những năm 1950 và 1960 là những người ít học, ít vốn nhưng họ đã biết
tận dụng cái gì họ có để sản xuất những cái đơn giản nhất mà người khác
cần. Họ sản xuất tóc giả cho phụ nữ và đã xuất khẩu gần một tỉ USD tóc
giả một năm cho toàn thế giới. Đến khi tóc giả không còn là sản phẩm
thời trang nữa thì họ chuyển qua sản xuất hoa giả và đồ chơi trẻ em.
Hồng Kong làm giàu từ đó và tập trung vào phát triển dịch vụ thương mại,
xuất nhập khẩu và ngan hàng, nơi mà họ có lợi thế tương đối nhờ vào
mạng lưới Hoa Kiều khắp thế giới. Họ không nhờ vào công nghệ cao hay sản
xuất những hàng phức tạp đòi hỏi vốn đầu tư, kỹ thuật cao, nhưng họ lại
có được uy tín sản xuất hàng nào ra hàng đó. Vậy là có ưu thế về cạnh
tranh.

Tương tự như kinh tế doanh nghiệp, tính cạnh tranh của một
nền kinh tế quốc gia không tùy thuộc vào số khoa học gia hay lượng đầu
tư vào ngành nghề công nghệ cao, mà tùy thuộc vào việc cung cấp được cái
gì người khác cần trong khả năng của mình có thể chủ động được. Thụy Sĩ
là một trong những nước có thu nhập đầu người cao nhất thế giới chỉ nhờ
vào khả năng kinh doanh chữ tín của họ trong dịch vụ ngân hàng. Ai bỏ
tiền vào ngân hàng Thụy Sĩ cũng tin rằng tiền của mình sẽ không mất và
được bảo mật tuyệt đối nên họ chấp nhận mức lãi suất thấp nhất thế giới,
tạo cho Thụy Sĩ một thế cạnh tranh tuyệt đối trong ngành này.

Tài
nguyên thiên nhiên cũng không phải là một điều kiện cần. Trong số "top
ten" những nước có chỉ số cạnh tranh cao nhất, ngoài Mỹ và Úc, còn lại
là những nước nhỏ ở Bắc Âu và Đài Loan, Singapore, những quốc gia và
lãnh thổ không nhiều tài nguyên thiên nhiên. Những nơi này ngoài điều
kiện có được một môi trường kinh doanh thông thoáng không gây trở ngại
cho doanh nghiệp, còn chia sẻ một đặc điểm là tính chu đáo trong văn hóa
kinh doanh của họ. Trong kinh doanh tính chu đáo và trung thực tạo được
sự tin cẩn. Và đó là một lợi thế cạnh tranh được khẳng định.