Nói đến thanh tra công vụ là nói đến thanh tra trách nhiệm, quyền và
nghĩa vụ của cán bộ, công chức khi thực thi nhiệm vụ, công vụ của nhà
nước giao và do đó, không chỉ có thanh tra ngành Nội vụ làm công tác
thanh tra công vụ mà trong quá trình thanh tra hành chính hay chuyên
ngành thanh tra các cấp cũng một phần thực hiện nhiệm vụ công tác thanh
tra công vụ.







Thanh tra ngành Nội vụ thành phố Đà Nẵng trong thời gian qua, ngoài
việc thanh tra, kiểm tra thực hiện nhiệm vụ ngành như: thanh tra, kiểm
tra thực hiện chức năng, nhiệm vụ của tổ chức, bộ máy; thẩm quyền phân
cấp quản lý; về biên chế, lao động và thực hiện chế độ chính sách đối
với cán bộ, công chức, viên chức mà còn tập trung thanh tra, kiểm tra
việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao của cán bộ, công chức cơ
quan hành chính, viên chức đơn vị sự nghiệp nhà nước trong công tác cải
cách hành chính nhà nước. Đây có thể nói là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp
trong điều kiện chưa xây dựng đầy đủ thể chế về công vụ, các chế định về
trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức chưa rõ và chưa được hoàn
chỉnh như hiện nay.

Nội dung của thanh tra, kiểm tra công vụ trong công tác cải cách thủ tục
hành chính tập trung chủ yếu vào tinh thần trách nhiệm, thái độ phục vụ
nhân dân của cán bộ, công chức, viên chức trong việc tiếp nhận và giải
quyết hồ sơ công việc của tổ chức, cá nhân; việc thực hiện Chỉ thị 06
của Chủ tịch UBND thành phố về tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính,
về tinh thần thái độ, thời gian làm việc, về Quy tắc ứng xử của cán bộ,
công chức, viên chức đối với nhân dân…;

Một điều ghi nhận là trách nhiệm thực thi nhiệm vụ, công vụ của cán bộ,
công chức thành phố trong thời gian qua có sự chuyển biến tích cực;
thông qua việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO, ứng dụng công
nghệ thông tin trong thực hiện việc giải quyết hồ sơ, công việc theo cơ
chế một cửa, một cửa liên thông ở nhiều cơ quan, đơn vị đã làm cho quy
trình xử lý hồ sơ, công việc của tổ chức, cá nhân, trách nhiệm của cán
bộ, công chức, viên chức được quy định rõ ràng hơn, được giao quyền
tương ứng trong phạm vi thực hiện nhiệm vụ; phần lớn cán bộ, công chức,
viên chức ý thức được nghĩa vụ phục vụ nhân dân hơn; tình trạng nhũng
nhiễu, gây phiền hà cho tổ chức, công dân được khắc phục một bước, có
cải thiện đáng kể.

Lĩnh vực đáng ghi nhận là việc xác nhận, chứng thực hồ sơ theo Nghị định
158 của Chính phủ sau khi phân cấp từ Phòng công chứng và Phòng Tư pháp
quận huyện về phường, xã đã được UBND phường, xã giải quyết có hiệu quả
qua cơ chế một cửa tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ tại
phường, xã; kết quả kiểm tra trong 9 tháng đầu năm 2009 cho thấy mỗi
phường đã giải quyết từ trên 5 ngàn hồ sơ, có phường giải quyết đến 17
ngàn hồ sơ và hầu hết có trên 90% hồ sơ được giải quyết sớm và đúng hẹn.
Kết quả trên đây không chỉ là bước tiến mạnh mẽ về phân cấp quản lý,
đơn giản hóa thẩm quyền giải quyết thủ tục mà đã tạo ra sự thuận lợi lớn
cho người dân khi có yêu cầu giải quyết công việc hành chính với cơ
quan nhà nước; tránh được cảnh quá tải, chờ đợi như trước đây tại các
phòng công chứng nhà nước.

Hồ sơ một cửa liên thông ở lĩnh vực đất đai trên địa bàn thành phố cũng
đã có sự chuyển biến tích cực, hồ sơ trễ hẹn có bước khắc phục; tình
trạng trễ hẹn chung đối với thành phố là gần 20% nhưng không đều ở các
quận huyện: trễ hẹn cao nhất là 76%, thấp nhất là quận Liên Chiểu 16,8%.

Qua thanh tra, kiểm tra công vụ đã kịp thời chấn chỉnh tình trạng quản
lý cán bộ, công chức, viên chức lõng lẽo tại các cơ quan, đơn vị; chấn
chỉnh việc làm sai quy trình, thu thừa thủ tục, giải quyết hồ sơ trễ
hẹn, thu phí và lệ phí chưa đúng hoặc để tổ chức, hộ gia đình, cá nhân
phải đi lại nhiều lần, làm thủ tục nhiều nơi…

Kết quả thanh tra, kiểm tra công vụ tuy chưa được xử lý tốt đối với các
hành vi vi phạm của cán bộ, công chức, viên chức nhưng có thể nói đã góp
phần quan trọng vào việc nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ,
công chức, viên chức trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.

Cái khó của thanh tra công vụ là việc xử lý trách nhiệm cán bộ, công
chức, viên chức vi phạm kỷ luật, kỷ cương hành chính nhà nước: Một hành
vi vi phạm kỷ luật của cán bộ, công chức được xác định rõ ràng, cá nhân
thừa nhận nhưng thủ tục xử lý lòng vòng, cuối cùng cũng chỉ là nghiêm
khắc kiểm điểm rút kinh nghiệm là chính.

Định hướng theo Luật Cán bộ, công chức là tăng cường thanh tra công vụ.,
đây là nhiệm vụ còn nhiều việc phải làm. Tuy nhiên, thiết nghĩ muốn
thanh tra công vụ có hiệu quả, nâng cao tinh thần trách nhiệm, thực thi
nghiệm vụ, nghĩa vụ của cán bộ, công chức, viên chức nhà nước thì điều
đầu tiên là phải làm rõ chế độ trách nhiệm cá nhân của mỗi cán bộ, công
chức, viên chức trong thực thi nhiệm vụ, công vụ được giao. Khi chưa làm
rõ được vấn đề này thì thanh tra công vụ sẽ trở nên kém hiệu quả, yêu
cầu của công cuộc cải cách nền hành chính nói chung và cải cách thủ tục
hành chính nói riêng sẽ không đảm bảo tính ổn định, bền vững, lâu dài.